Ticaretin başladığı dönemlerden günümüze kadar gelen reklam mecrasında, “Sanat ve reklam birlikte düşünülebilir mi?” sorusu tartışmalara yol açmıştır. Aslında birbiriyle bütün olan bu iki kavramın tartışmaya neden olan sebebi, sanatın pazarlanabilen bir meta olarak görülemeyeceği fikri.  Bu yazımda reklamla sanat arasındaki bağlantıyı reklamcılık sektöründe hayata geçmiş örnekleri sizlere aktaracağım.  

Reklam ve sanat mı?

Küreselleşen dünyamızda artık markaların yaşam damarı olan reklamın, sanattan ayrı düşünülmesi olanaksızdır.  Çünkü rekabetçi pazar anlayışının hakim olduğu bugün, markalar reklam konusunda daha duyarlı davranmaya başladı. Kreatif fikirlere artık açık olan firmalar reklamla rakiplerinin önüne geçmeyi hedefliyor. Aslında firmaların gözünden ticari bir amaç güden bu düşünce, sanat ve bilim alanlarında uzman isimlerin çalışmasına sebep veriyor.

Dünya kültüründen ayrı düşünülemeyen reklam, tarihte sanatla yakınlaşmasıyla ardında çeşitli izler bırakmayı ihmal etmemiştir. Sanat tarihine şöyle bir baktığımızda, sanatçıların reklam ve reklam imgeleriyle temasa geçtiği görülmektedir. Sanat eserlerine; reklam imgeleri, sloganları, malzemeleri vb. unsurların nüfuz etmesi reklam ve sanat ilişkisinin boyutlarından sadece birini oluşturmaktadır.

Bir yaratım söz konusu

Aslında bu konuda değinilmesi gereken en önemli ortak nokta yaratıcılıktır. Reklam ve yaratıcılığı ya da sanat ve yaratıcılığı ayrı düşünmemiz olanaksızdır. Egemenliğin yaratıcıkta olduğu günümüzde reklam ve sanatın ortak hedefi, kitleyi etkisi altına almaktır. Mekan, ürün, hedeflenen kitle hatta mizah gibi unsurlarla reklamın yaratıcı örneklerini görmek mümkündür.

Reklam ajanslarının yapılanmasında ayrı bir bölüm olarak örgütlenen ve bir yaratıcı direktörün yönetimi altında çalışan yaratıcı bölüm bulunmaktadır. Metin yazarları, sanatçılar, grafikerler vb. kişilerden oluşan bu bölüm pazar araştırmalarını göz önünde bulundurarak çözüm önerileri geliştirmekte ve reklamın yaratıcılık boyutu ile ilgilenmektedir.

Artık her şey evrensel

Sanat evrenseldir. E reklam da evrenseldir! Reklam sektörü, klasik yöntemlerin dışında artık dijitale kaymıştır. Bu kayma reklam sektöründe bir özgürlük yaratmıştır. Bu özgürlük sayesinde, bireyin ilgisini çekecek farklı fikirler ortaya atılmaya başlamıştır. Tabii küreselleşmeyle birlikte birey, rahatlıkla ulaşabildiği internet sayesinde her şeyi öğrenme fırsatı yakaladığı için daha yaratıcı fikirler burada söz konusu. Açıklayacak olursak, Konya’da internette gezen bir birey, Avrupa’da olan biten her şeyi öğrenme şansına sahip. Avrupa’daki kültür, sanat, güncel haberler, siyaset sadece bir tık uzağında. Bu durumda artık farklı kültürler sadece o bölgeyi değil tüm dünyayı temsil etmekte. Örnek verecek olursak, Türkiye konumlu bir birey, günümüzde klasik sanat eserlerine gönderme yapan çeşitli reklamlara bir yabancı gözüyle bakmaz. Leonardo Da Vinci’nin ünlü eseri “Son Akşam Yemeği”ne gönderme yapan reklam  bu durumu örnekler nitelikte. Salvador Dali‟nin “Ermiş Antuan’ın Baştan Çıkarılması” isimli resmine gönderme yapan reklamda da benzer bir üslup görülmekte.

           "Son Akşam Yemeği", Leonardo Da Vinci                     “Marithe&Francois Girbaud” isimli markasının reklamı

“Ermiş Antuan‟ın Baştan Çıkarılması”, Salvador Dali                       “AE Investimentos” markasına ait reklam

Günümüzde reklamcılık, sanattan alınan desteğin üst düzeyde seyrettiği ve bazı reklamların adeta birer sanat eseri niteliğine eriştiği örnekler sunan bir noktaya taşınmıştır. Bu durum pazarda markalar arasında süren rekabeti koyulaştırmaktadır. Artık reklam ile sanat arasındaki sınırlar ortadan kalkmıştır. Reklamların birer sanat eseri kimliğine büründükleri görülmektedir. Markaların varlık gösterdikleri pazarda rekabeti daha da arttıran bu durum, reklam üretiminde markaları her geçen gün daha da yaratıcı olmaya yönlendirmektedir.